چرم دوزی با دست اغلب برای دوختن آرایشی و تزیینی روی قطعات چرمی مانند کیف دستی، کیف پول، کفش، کمربند و ساعت بر روی بدن استفاده می‌شود. این روش، معمولاً به صورت دستی و زمان‌بر انجام می‌شود، اما نتیجه آن بسیار زیبا و دلنشین است

آموزش چرم دوزی از صنایع دستی جذاب و دوست‌داشتنی کهن می‌باشد که در کشور خودمان نیز قدمتی دیرینه دارد و بسیاری از الگوهای ساخت محصولات در این حوزه برگرفته از تمدن و الگوهای کهن روستایی است که از آن در تهیه انواع محصولات چرم مانند کیف، کفش، کمربند، دستبند، جاسوئیچی و .... استفاده می‌شود.

برای ساخت محصولات چرم نیاز به ابزارهایی مخصوص است پس در صورتی که به چرم دوزی علاقه دارید یا در این حوزه فعالیت می‌کنید همراه ما باشید تا با ابزار و وسایل چرم دوزی بیشتر آشنا شوید.

تاریخچه چرم دوزی در ایران

ایران همیشه در صنعت چرم یکی از پیشتازان در عرصه جهانی بوده است و قرن‌هاست که ایرانیان در این زمینه فعالیت دارند. با این وجود قدمت این هنر در ایران به اندازه کشورهای مصر و چین باستان نیست. تا اوایل سال 1300 چرم دوزی به روشی سنتی بوده ولی از این سال‌ها کم کم رویه‌ای پیشرفته‌تر به خود گرفت تا اینکه اولین کارخانه صنعتی چرم در سال 1311 در همدان و توسط اردشیر یگانگی شروع به کار کرد.

ابزار و وسایل چرم دوزی

تخته فشرده

تخته کار چرم دوزی یکی دیگر از وسایل مورد نیاز چرم دوزی با دست میباشد که به عنوان ابزاری در هنگام سمبه زدن و سوراخ کردن در زیر کار قرار میگیرد و معمولا از جنس فایبر گلاس یا پلاستیک فشرده هست.

قیمت تخته های چرم دوزی از 25 هزار تومان شروع می شود می توانید از دیجی کالا خریداری نمایید.

سنبه

 برای سوراخ کردن چرم و دوخت و دوز آن باید از سمبه استفاده کنید وسمبه سه شماره بیشتر ندارد .قیمت سنبه ها از 18 تومان تا 50 تومان می باشد. سنبه ها را می توان از سایت دیجی کالا خریداری نمایید.

• شماره‌ی ۱/۵ برای سوراخ کردن دوخت و دوز با نخ
• شماره‌ی ۲ برای سوراخ کردن جای دکمه یا پرچ
• شماره‌ی ۳ برای سوراخ کردن دوخت ودوز با قیطان پلاستیکی یا تریشه

مشته

وسیله ای است شبیه به گوشت کوب که جهت ضربه زدن برروی سمبه استفاده می شود و یکی از وسایل اولیه برای آغاز هنر چرم دوزی می باشد. مشته در سه سایز ( کوچک، متوسط و بزرگ) در بازار موجود می باشد.

قیمت مشته ها در چرم دوزی از 40 هزار تومان به بالا می باشد. می توانید از دیجی کالا مشته مورد نظر خود را انتخاب نمایید.

کاتر

برای برش‌های دقیق می‌توانید از کاتر به همراه خط کش استفاده کنید. به طبع کاتر برش چرم را راحت‌تر خواهد کرد. در این میان باید حواستان باشد که خط کش استفاده‌شده با کاتر بریده نشود و محصولی را انتخاب کنید که استحکام کافی را داشته باشد. قیمت کاتر های چرم 35 هزار تومان می باشد شما می توانید این مخصول را از غرفه با سلام خریداری نمایید.

تخته برش آلفا یا شیشه

صفحه برش الفا ابزاری است که برای برش زدن مقوا، فوم، پارچه، نمد، چرم و … با استفاده از کاتر دوار و کاتر معمولی مورد استفاده قرار می گیرد. این صفحه در اثر برش خش نمی افتد و برخلاف شیشه باعث کند شدن تیغه ی کاتر نیز نمی شود. ضخامت آن 1.5 میلی متر و سطح آن به صورت مدرج با مقیاس های سانتی متر و اینچ می باشد. این صفحه برش ساخت کشور ژاپن است سایز این محصول A3 می باشد.

قیمت این محصول در دیجی کالا 415 هزار تومان می باشد

یکی از دوره هایی که میتونید از پایه به صورت اصولی چرم دوزی با دست رو یاد بگیرید دوره آموزشی اصول اولیه چرم دوزی با دست از صفر تا صد هست که به صورت رایگان میتونید ثبت نام کنید

سمبه پرچ

سمبه پرچ برای پرس کردن پرچ در چرم دوزی استفاده می شود. پرچها با انواع شکل های گوناکون همانند تخت، قارچی و .. برای زیبایی محصولات چرمی و همچنین اتاصل تکه های چرم مورد استفاده قرار می گیرد. که با اندازه های متفاوت و هر کدام کاربر خاص خود را دارد.

قیمت سمبه های پرچ 15 هزار تومان است که می توانید آن را خریداری نمایید.

سنبه چهار پارچه

دکمه زن چهار پارچه یا پانچ دکمه برای نصب انواع دکمه چهار، با کیفیت بسیار بالا می باشد.

قیمت این سنبه ها 18 تومان می باشد. شما می توانید در سایت ترب این سنبه را خریداری نمایید.

سوزن و نخ

از اولین وسایل مورد نیاز چرم دوزی نخ و سوزن‌ها هستند.

از 3 نوع نخ ابریشمی، موم زده و تریشه‌ای برای دوخت چرم استفاده می‌شود. نخ ابریشم ارزان‌ترین نوع نخ بوده و برای کارهای ظریفی مثل جاکارتی یا کیف پول استفاده می‌شود.

نخ موم زده بهترین و باداوم ترین نوع نخ است که عمر و کیفیت بالایی دارد. تریشه هم برای کارهای تزئینی به کار می‌رود. شروع قیمت نخ ها از 12 تومان تا 25 تومان می باشد. این نخ را می توانید از فروشگاه ترب خریداری نمایید.

فرایند دوخت چرم پس از مرحله برش و چسباندن چرم انجام می‌شود.

در دوخت چرم از مدل‌های متفاوت دوخت استفاده می‌شود. دوخت ساده، دوخت بخیه‌ای، دوخت زنجیره، دوخت رومی، دوخت زیگزاگ، دوخت اُریب، دوخت دندان موشی، دوخت مارپیچ و .... از انواع مدل‌های دوخت محصولات چرمی هستند.

موم

برای کشیدن بر روی نخ تا نخ باز و لایه لایه نشه و دوختن با اون آسون باشه ، قیچی مخصوص، نخ که می توانه تسبیحی یا نخ قلاب بافی باشد، سوزن کوبلن دوزی، مقوای رنگی که پشت آن به صورت میلی متری شطرنجی باشد، مداد، قفل، پرچ، دکمه، چسب پاتکس، آستر و … .

قیمت موم چرم دوزی حدود 17 هزار تومان می باشد. می توانید از فروشگاه بازارباشه خریداری نمایید

آرمیتاژ

این ابزار برای مرطوب کردن لبه کار و به حالت گرد شدن لبه مورد استفاده قرار می گیرد.

قیمت این محصولات در دیجی کالا 75 هزار تومان می باشد

خودکار اکلیلی

جهت رسم الگو و نشانه گزاری جاهای دوخت از خودکار اکلیلی استفاده می شود. از ویژگی های این نوع خودکار این است که به راحتی با دستمال مرطوب اثر آن پاک می شود. مناسب ترین رنگ آن نقره ای می باشد. خودکار اکلیلی در دو نوع خودکار کامل و مغزی موجود است و مغزی آن پر مصرف تر است.

خط کش گونیا

از مهم ترین وسایل چرم دوزی خط کش و گونیا است. از خط کش برای اندازه گیری، کاتر زدن و علامت گذاری روی چرم استفاده می شود.

و همچنین ابزار هایی مانند کاغذ، مداد، پاک کن و شابلون مورد استفاده شما در چرم دوزی با دست می باشد

و در ادامه شما می توانید اگر علاقه مند به یادگیری هنر چرم دوزی با دست هستید، در دوره های چرم دوزی مهارت جو شرکت نمایید.

منابع:

منبع 1

منبع 2